Τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει τα παιδιά να μεγαλώνουν και τη Μήλο να «εξελίσσεται».
Φωτογραφίες: Νατάσσα Μπλάτσιου
Νατάσσα Μπλάτσιου
Υπάρχουν κάποιες στιγμές μέσα στη χρονιά που είναι η ώρα για απολογισμό: για σένα, τις σχέσεις σου, τα όνειρά σου, κοιτάζεις λίγο πιο προσεκτικά γύρω σου. Για κάποιους η στιγμή αυτή είναι η παραμονή της Πρωτοχρονιάς, άλλοι προτιμούν τα γενέθλιά τους, για εμάς το ορόσημο είναι το καλοκαιρινό σπίτι στη Μήλο. Μόλις ανοίξει η πόρτα του σπιτιού, τα παιδιά ορμάνε στον τοίχο του σαλονιού για να επαναπροσδιορίσουν το ύψος τους. Έχω βάλει κι εγώ τη δική μου γραμμή πάνω πάνω κι έχω γράψει ΤΣΟΥΚΑΡΕΛΑ* σε μια άτεχνη κορυφή, με τη σκέψη πως, αν τα καταφέρω να γεράσω, θα τη βλέπω να χάνει ύψος. Όμως αυτό που τώρα παρατηρώ είναι ότι η γραμμή της Ρόσας με πλησιάζει επικίνδυνα. Η Τζίνα μαρκάρει τις αλλαγές με μικροσκοπικές αυτοπροσωπογραφίες, όμως φέτος, προς μεγάλη μου λύπη, τις κατήργησε. Λέει πως ζωγραφίζει χάλια –τώρα ξέρει, άλλωστε, να γράφει– και χαράζει το «6» (ετών).
Εκτός όμως από αυτή την ανακουφιστική εξέλιξη, ότι πράγματι ψήλωσαν και μεγάλωσαν, απολύτως τίποτε άλλο δεν θέλουν να αλλάζει στο εξοχικό τους. Κι ενώ αρχικά οργιζόμουν με αυτή την αμετακίνητη σωρεία από «μωρουδίστικα» παιχνίδια, θεωρώντας τη μια απρεπή καθήλωση στη βρεφική ηλικία, παρατήρησα πως μάλλον όλη η οικογένεια είναι αγκιστρωμένη στο παρελθόν. Σε αυτό το σπίτι δεν απαιτούνται περιγραφές «θυμάσαι εκείνο…». Όλα είναι εκεί, τέσσερις γενιές πίσω. Η επιγραφή κτήσης του προ-προ-παππού, οι καρέκλες του προ-παππού, το καπέλο της γιαγιάς (σχεδόν) ατσαλάκωτο στην κρεμάστρα, τα Μίκυ Μάους του ’80 διάσπαρτα στο σπίτι, μαζί η Πέπα και ο Χάρι Πότερ. Όπως και να ’χει, βρίσκω γοητευτικό αυτό το ανακάτεμα του χθες με το σήμερα και το αύριο. Κάποιοι φίλοι βρίσκουν γραφικό αυτό το μείγμα της ασήκωτης κατσαρόλας του ’50 δίπλα στην εσπρεσιέρα, αλλά αυτό είναι μια τεράστια ελληνική κουβέντα για το εάν μπορούμε να χωρέσουμε σε ένα μπολ αρχαία μνημεία, εθνικούς ήρωες, λαϊκούς τεχνίτες, σύγχρονους επιχειρηματίες, μαζί και τοπία.
Για να επανέλθω όμως στο οικογενειακό «μην αλλάζετε τίποτα», το θέμα έχει και κοινωνικές προεκτάσεις. Περιλαμβάνει τους (καλοκαιρινούς) φίλους, που «ξεχνάμε» όλο τον χειμώνα και κάπως αυτονόητα θεωρούμε πως θα τους βρούμε εκεί ίδιους να μας περιμένουν κάθε Ιούλιο, τις ταβέρνες «μας» με το μενού απαράλλαχτο και, φυσικά, τις αγαπημένες μας παραλίες ανέγγιχτες. Ήδη από το καράβι η Ρόσα φτιάχνει το άχρονο πρόγραμμα. «Λοιπόν σήμερα εμείς, αύριο εσύ», λέει αποφασιστικά. «Πρωί Παπικινό, Ω Χαμό –εσύ μπίρα, εμείς κούνιες–, μεσημέρι Μίκυ Μάους, μετά Φάτσες και Αφροδίτη της Μήλου, απόγευμα Προβατάς και μετά παγωτό Αγγελική. Αύριο πες εσύ. Βασικά δεν χρειάζεται, θα σ’ τα πω εγώ. Αγκάθια, Utopia, αυτά τα διάφορα που σου αρέσουν για φαγητό, Μikro café bar…»
Ο πρώτος άνθρωπος που συναντάω φέτος στο νησί είναι μια φίλη τουριστική επιχειρηματίας, την οποία εκτιμώ ιδιαίτερα για την άοκνη προσπάθειά της να αλλάξει τη φήμη της Μήλου. Γνωστή ως νησί για «ζευγαράκια» και με ωραίες παραλίες, μέχρι πριν από δέκα χρόνια ήταν ταυτισμένη με τα ενοικιαζόμενα δωμάτια τρίτης κατηγορίας και τις χαμηλής ποιότητας υπηρεσίες. Από τότε μέχρι σήμερα η ποιότητα αναβαθμίστηκε, οι υπηρεσίες βελτιώθηκαν, πέρασε το νησί στην πρώτη γραμμή και ο ξένος τουρισμός, μαζί και ο τουρισμός σκαφών, αυξήθηκε κατακόρυφα. «Και τώρα πού πάει;» τη ρωτάω. Ψηλαφίζει κι αυτή το νέο τοπίο. «Πάει πολύ καλά!» μου λέει. Καθώς ξετυλίγεται το κουβάρι, αυτό το «πολύ καλά» μου δημιουργεί έντονη ανησυχία. Το Κλήμα από ψαροχώρι έχει γίνει συνοικία airbnb. Στη μικροσκοπική Σχινωπή, μια σκάλα σκάφτηκε στον βράχο για να οδηγεί στην παραλία τους ενοίκους των πολυτελών σπιτιών στην κορυφή του λόφου. Το ηλιοβασίλεμα στην Παναγία την Κορφιάτισσα στην Πλάκα συγκρίνεται σε κοσμοσυρροή με την Οία. Ένα από τα αγαπημένα μας εστιατόρια άφησε την παραδοσιακή μαγειρική και προσφέρει «gastro-menu» με κρασί, ενώ η αγαπημένη μας παραλιακή ταβέρνα έχει αναμονή τουλάχιστον 20 ατόμων, που σχηματίζουν ουρά κατά μήκος της παραλίας (μα καλά, υπάρχουν ντόπια λαχανικά και κρέατα για τόσο κόσμο; – απορία γενικής φύσης για όλα τα νησιά). Και τα τουριστικά πρότζεκτ ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια. Μάλιστα ένας υδραυλικός που πέρασε από το σπίτι είπε ότι, με τόσες πισίνες που χτίζονται, το νερό του χρόνου δεν θα επαρκεί και το δίκτυο αποχέτευσης θα μας εκθέσει.
Φοβική στις γρήγορες αλλαγές και στο έλλειμμα ενός νέου σαφούς οράματος για το νησί, μετράω τις αντιστάσεις μου στον «εκσυγχρονισμό» με μια βόλτα στα δυτικά, το πιο άγριο και ανεκμετάλλευτο κομμάτι του νησιού. Ένας τόπος ελεύθερος για όλες τις αισθήσεις, μέρη όπου η σχέση μας με τη φύση παραμένει αδιαμεσολάβητη. Η καρδιά μου σφίγγεται, εύχομαι να μην έχει αλλάξει ούτε πέτρα. Στον δρόμο για την αγαπημένη μου παραλία Αγκάθια, βλέπω πως έχουν τοποθετηθεί ανεμοδείκτες –προπομπός ανεμογεννητριών–, ενώ μια παρκαρισμένη στην άκρη μπουλντόζα σχεδιάζει έναν καινούργιο χωματόδρομο. Φανερώνεται η Αντίμηλος και πιο πίσω η Φαλκονέρα, και σε λίγο τα αλμυρίκια και το σύρμα στην άκρη του γιαλού με κάνουν να αναστενάξω με ανακούφιση. Μετράω το γνώριμο και το καινούργιο. Κερδισμένοι και φέτος.
Το βράδυ βγάζουμε στην αυλή τις ξαπλώστρες. Τα κορίτσια επιτέλους παραιτήθηκαν από τη συνήθεια της βραδινής ταινίας και εγώ νιώθω ευγνώμων που το σκοτάδι θα μου προσφέρει ένα ασφαλές καταφύγιο από οποιαδήποτε «ανάπτυξη». Βλέπουμε τη Μικρή και τη Μεγάλη Άρκτο. Με τη βοήθεια του Stellarium διακρίνουμε αστέρια και αστερισμούς. «Ορίστε, κοίτα πώς παντρεύεται ο ουρανός με την τεχνολογία», μονολογώ. «Καημένη μου, χωρίς την εφαρμογή δεν θα ήξερες ούτε πού πέφτει το φεγγάρι». Ξαφνικά, μια σειρά από 50 φωτάκια παρελαύνουν στον ουρανό και στη συνέχεια χάνονται στο σκοτάδι. Κοιταζόμαστε. «Είναι ούφο!» λέει η Τζίνα. «Τι λες, παιδί μου;» τη μαλώνει η Ρόσα, «Τα ούφο είναι πράσινα. Τι είναι;» με κοιτάζει με τη χαρά της ανακάλυψης. Έχω μείνει άφωνη. Προσπαθώ να σκεφτώ λογικά. Στέλνω μήνυμα σε έναν φίλο παρατηρητή αστεριών, πως ντρέπομαι λίγο που ρωτάω, πως είμαι νηφάλια, αλλά είδα πενήντα φώτα στη σειρά. «Μα καλά!» μου λέει αυτός, «δεν έχεις ακούσει το StarLink του Έλον Μασκ; Πού ζεις;» και μου περιγράφει πώς θα επηρεάσει τη ζωή μας. «Καλά, και το σκοτάδι θα αλλάξει;» ρωτάω έντρομη. «Κανείς δεν μπορεί να πάει κόντρα στην εξέλιξη, Τσουκαρέλα. Κανείς». Μπήκα άρον άρον στο σπίτι, ξάπλωσα με τα κορίτσια αγκαλιά στο κρεβάτι και πήραμε η καθεμία από ένα Μίκυ Μάους. Αυτό δεν θα αλλάξει ποτέ, υποσχέθηκα στον εαυτό μου, και με φαντάστηκα γιαγιά με τις εγγονές μου να διαβάζουμε Μίκυ Μάους εκεί στο ίδιο προσκέφαλο που κοιμίζει σήμερα την τρίτη γενιά.
*«Τσούκα» στη γλώσσα των Βλάχων της Ηπείρου σημαίνει κορυφή. Η Τσουκαρέλα (2.295 μ.), η Τσούκα Ρόσα (1.987 μ.) και η Τσούκα Τζίνα (1.833 μ.) είναι τρεις κορυφές των βουνών της Πίνδου με βοσκότοπους, ορεινές διαδρομές και περιπάτους που αξίζει κανείς να ανακαλύψει.
© ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
⬤ Για μικρούς: Στην παραλία Παπικινός στον Αδάμαντα, βρίσκεται η ταβέρνα Ω Χαμός (τηλ. 22870-21672), για κατσικάκι στη γάστρα και ντόπια τυριά παραγωγής τους. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο (τηλ. 22870-28026) στην Πλάκα βρίσκεται το άγαλμα (σε αντίγραφο) της Αφροδίτης της Μήλου και συνδυάζεται τέλεια με μεσημεριανό στις Φάτσες (τηλ. 22870-21740) και παιχνίδι στη μεγάλη πλατεία. Το μπάνιο στην αμμουδιά του Προβατά ολοκληρώνεται με γεύμα στην άριστη ψαροταβέρνα Μούσες (τηλ. 22870-31178). Παγωτό μηχανής και πολλές άλλες γεύσεις έχει η Αγγελική (τηλ. 22870-23059) στον Αδάμαντα.
⬤ Για μεγάλους: Σχετικά απομονωμένη αμμουδιά στα δυτικά είναι τα Αγκάθια – πολύς δρόμος, τρία αλμυρίκια, ερημιά. Για κοκτέιλ και ηλιοβασίλεμα θα πάτε στο Utopia (τηλ. 22870-23678) στην Πλάκα, για κοκτέιλ και ωραία μουσική στο Μikro café bar (τηλ. 6977-375446) στον Αδάμαντα. Στο Δίπορτο (τηλ. 22870-23259) στην Πλάκα για κατσικάκι και στον Μικρό Απόπλου (τηλ. 22870-24207) στον Αδάμαντα για ψαρικά και τέλεια εξυπηρέτηση.
⬤ Η εφαρμογή Stellarium Mobile Sky Map για Αndroid και iOS απευθύνεται σε παιδιά και ενήλικες που θέλουν να εντοπίσουν αστέρια και αστερισμούς σε πραγματικό χρόνο, στρέφοντας απλώς την ηλεκτρονική συσκευή στον ουρανό.
⬤ Αξίζει να ακολουθήσετε στο Facebook και στο Instagram τον αστροπαρατηρητή-φωτογράφο Κωνσταντίνο Εμμανουηλίδη (@conemmil).
⬤ Το σύστημα δορυφόρων StarLink κατασκευάζεται από τη SpaceX (του Έλον Μασκ) για την παροχή δορυφορικού ίντερνετ και έχει γίνει ορατό στον ελληνικό ουρανό σε διάφορα σημεία της Ελλάδας.
Πηγή: kathimerini.gr
